Aves

Garza real
Nome comúnGarza real
Nome científicoArdea cinerea
DescriciónAve grande, duns 90-100cm de altura. Plumas de cor gris, en diferentes tonos. Cabeza branca cunha lista ocular negra e dúas plumas tamén negras que colgan desde a caluga. Pico amarelo, moi forte e longo.
Hábitat e comportamentoGran capacidade de adaptación, únicamente ausente en grandes bosques. Pode afacerse á presenza do home. A reproducción é normalmente en colonias para defenderse dos inimigos. A posta comeza en marzo e os ovos son incubados por ambos os pais.
Ánade real
Nome comúnÁnade real, pato salvaxe
Nome científicoAnas platyrhynchos
DescriciónO ánade real é un pato de tamaño medio, duns 58cm, aínda que lixeiramente máis pesado que a maioría dos parrulos de superficie. Presenta un marcado dimorfismo sexual na súa plumaxe. O macho en plumaxe reprodutiva é inconfundible; a súa cabeza e pescozo son de cor verde escura brillante enmarcados cunha lista branca a modo de colar, pico amarelo verdoso. O seu peito é castaño con tons púrpura. As femias son de cor marrón.
Hábitat e comportamentoMoi frecuente en estanques de parques, ríos, lagoas, etc… O celo comeza en setembro e remata en maio, onde as parellas se fan todos os anos e duran toda a tempada.
Merlo común
Nome comúnMerlo común
Nome científicoTurdus merula
DescriciónAve bastante común, duns 24-25cm. O macho, totalmente escuro, co pico amarelo e un anel ocular da mesma cor; a femia de cor parda, o peito con manchas difusas e o pico tamén escuro.
Hábitat e comportamentoVive en zonas arborizadas, sebes, parques, xardíns… A mediados de marzo inicia o celo, a femia realiza a incubación e os polos son alimentados por ambos pais.
Merlo Acuático
Nome comúnMerlo acuático, Merlo rieiro
Nome científicoCinclus cinclus
DescriciónAve de tamaño mediano. Habitualmente viven nas beiras de ríos, aínda que se poden atopar individuos en lagoas de montaña. A súa preferencia polas augas non contaminadas converteuno nun bioindicador da pureza dun río. A súa plumaxe é pardo escuro con peito branco. Pálpebra branca moi visible cando parpadea. Tamaño: uns 18cm de altura e 30 de envergadura. Non hai diferenciación sexual. As súas adaptacións permítelle mergullarse e camiñar polo fondo do río para alimentarse de insectos, axudándose cun pequeno aleteo se a corrente é forte.
Hábitat e comportamentoAniña preto da auga, nunca a grandes alturas, en árbores, pontes e gretas. O período de cría ten lugar de febreiro a xullo con postas que varían entre os 4 e os 6 ovos, brancos, sen manchas, que son incubados unicamente pola femia.
Motacilla Cinerea
Nome comúnLavandeira común
Nome científicoMotacilla cinerea
DescriciónÉ unha ave duns 19 cm de lonxitude, de coloración gris verdosa no dorso, e amarela no rabo e nas e nas partes inferiores. A cola está sempre en movemento, e ao voar mostra unha barra branca na á. Os machos diferéncianse das femias porque presentan unha mancha negra na garganta durante o período de reprodución.
Hábitat e comportamentoOcupa o norte de África e gran parte de Europa, e esténdese por Asia ata Xapón, representada por varias subespecies. A poboación peninsular nidifica nas zonas montañosas, mentres que acode de invernada ás chairas de cereal e campiñas, procedente do centro e do norte de Europa. Pasa na península uns seis meses, chegando de agosto a novembro, e retornando ás súas áreas de procedencia entre febreiro e abril.
Accipiter Nisus
Nome comúnGabián común
Nome científicoAccipiter nisus
DescriciónÉ unha ave pequena coas ás longas e redondeadas e unha cola longa que axuda a desprazarse entre as árbores. A cola sempre é máis longa que as ás, e no macho adulto presenta de catro a cinco franxas onduladas. As súas patas son longas e amarelas e o tarso non é máis ancho que o diámetro do ollo. As femias poden ser ata un 25% máis grandes que os machos e cun peso dúas veces maior.
Hábitat e comportamentoA distribución da especie esténdese en todas as rexións de Europa. O gabián vive ou aniña nunha área estimada de 23.1 millóns de km2.. É unha das aves rapaces máis comúns de Europa, xunto co lagarteiro e o miñato é común na maioría das zonas boscosas da distribución xeográfica e tamén nas zonas máis abertas con árbores dispersas. O gabián prefire cazar preto das beiras dos bosques, pero pode axexar e atrapar presas en calquera hábitat. A crecente proporción de bosques de mediana idade, creados por técnicas forestais modernas, beneficiou a especie, segundo un estudo noruegués. A diferenza do seu parente, o azor, pódese ver ao gabián en xardíns e zonas urbanas, e mesmo se reproduce nos parques das cidades. As poboacións de rexións frías do norte de Europa e Asia . Os individuos en zonas do sur son residentes anuais ou dispérsanse fóra da tempada de reprodución. Os mozos comezan a súa migración antes que os adultos e as femias novas son as primeiras en partir (fano antes que os machos novos).
Falco Peregrinus
Nome comúnFalcón peregrino
Nome científicoFalco peregrinus
DescriciónA súa lonxitude corporal varía entre 34 e 58 cm, e a súa envergadura é de entre 80 e 120 cm. As súas ás delgadas e terminadas en punta danlle un bo impulso. Os machos e as femias teñen unha plumaxe e marcas similares. A femia é un 30% maior que o macho. Os machos pesan entre 440 e 750 g, mentres que as femias, notablemente maiores, pesan entre 910 e 1.500 g.
Hábitat e comportamentoVive principalmente ao longo de cadeas montañosas, vales fluviais, liñas costeiras e, cada vez máis, en cidades. En rexións de invernos suaves habitualmente convértese nun residente permanente e algúns individuos, principalmente machos adultos, permanecerán no territorio de cría. As poboacións que se reproducen en climas árticos emigran grandes distancias cara ao sur durante o inverno. Cítaselle a miúdo como o animal máis veloz do planeta cando realiza os seus voos en picado para cazar, o que implica elevarse a unha gran altura, lanzarse cara abaixo a velocidades que habitualmente alcanzan máis de 300 km/h e golpear cunha á a súa presa para non danarse no impacto.
Coturnix Coturnix
Nome comúnPaspallás
Nome científicoCoturnix coturnix
DescriciónÉ unha ave repoluda de cola curta e pequeno tamaño que mide entre 18 e 22 cm de longo e pesa entre 90 e 130 g. A diferenza doutras galiformes, os paspallás teñen ás longas e estreitas adaptadas aos voos de longa distancia. A súa plumaxe é de tons pardos, máis escuros nas partes superiores e moi claros nas inferiores; con vetas ocre, esbrancuxadas e negras. O seu pico é de cor marrón na parte superior e bastante máis claro na inferior. As súas patas e os dedos son de cor crema alaranxada.
Hábitat e comportamentoÉ unha ave de hábitos predominantemente terrestres que se alimenta de sementes e insectos do solo. A diferenza doutras aves, o paspallás nunca se pousa nas árbores e evita con gran coidado os terreos que se atopen desprovistos de vexetación. Adoita permanecer escondida entre a herba onde se camufla perfectamente, e cando foxe voando faio a baixa altura para volver esconderse entre a espesura. A contorna do paspallás varía segundo as estacións do ano; así na primavera e principios do verán, os paspallás prefiren os campos de cereais e os prados e, nos meses de maior calor, refúxianse nos campos que se regan, nas pradarías altas, etc.
Phasianus Colchicus
Nome común Faisán común
Nome científico Phasianus colchicus
Descrición Os faisáns son aves de tamaño considerable e cola longa. O seu peso oscila entre os 0,5 e 3 kg, cunha media nos machos de 1,2 kg e de 0,9 kg nas femias. Existen numerosas subespecies que se distinguen en coloración e tamaño. A plumaxe do seu corpo é principalmente cobriza con brillos iridescentes violáceos, vermellos e dourados, e cos bordos das plumas negros, que lle dan un aspecto escamado. Tamén presenta certo moteado branco nas partes superiores. A súa cabeza e pescozo son de cor verde escura con brillos metálicos azuis e morados A femia ten unha coloración moito máis discreta, de tons pardentos con estrías escuras.

Hábitat e comportamento Os faisáns comúns son aves gregarias que fóra da estación de cría únense a bandadas transitorias. Aínda que son capaces de voar curtas distancias, prefiren andar e correr. Se se lles asusta poden alzar repentinamente o voo cun ruidoso bater de ás e emitindo chamadas de alarma para alertar as súas conxéneres.
Columba Palumbus
Nome comúnPomba torcaz
Nome científicoColumba palumbus
DescriciónA pomba torcaz é a maior das pombas presentes en Europa. Mide entre 38 e 44,5 cm de longo e pesa de 300 a 615 g. É unha pomba robusta, coa cabeza proporcionalmente pequena en relación ao corpo, e ten as ás e a cola máis longas que as demais pombas europeas. Caracterízanse polas inconfundibles manchas brancas que presentan a ambos os dous lados do pescozo e unha franxa tamén branca na parte superior de cada á, moi visible cando a ave voa. A súa plumaxe en xeral é gris, azulada na cabeza, e algo parda no dorso e un pouco máis clara nas súas partes inferiores, aínda que no peito é de tons viño. O seu pico ten a base rosada e a punta amarela alaranxada, e mide entre 1.9 e 2,2 cm; ademais, na parte superior presenta unha cera esbrancuxada. O iris dos seus ollos é amarelado.
Hábitat e comportamentoAs torcaces fóra da época de cría forman grandes bandadas que se alimentan e dormen xuntos nas copas das árbores. Nas zonas rurais onde se caza é asustadiza e precavida, pero vólvese confiada nas zonas onde non se persegue. Aliméntase preferentemente de materia vexetal, como as follas tenras das árbores, plantas herbáceas, sementes e amentes, con preferencia polas gramíneas e os piñóns, e tamén consome diversos froitos que colleita en bosques abertos e pasteiros. Ademais complementa a súa dieta con larvas de formiga, e outros insectos e arácnidos brandos etc.
Cuculus Canorus
Nome comúnCuco común
Nome científicoCuculus canorus
DescriciónO cuco común mide de 32 a 34 cm de longo, dos cales entre 13 e 15 cm corresponden á súa longa cola, e ten unha envergadura alada de 55 a 60 cm. As súas patas son curtas. Como a súa plumaxe é agrisada e listada nas partes inferiores e ten un corpo esvelto. Durante a época de cría os cucos adoitan pousarse nunha postura característica, coas ás caídas e a cola alzada. As femias adoitan ser similares aos machos. As femias grises ás veces teñen un moteado castaño. As femias adultas do morfo castaño teñen as partes superiores con fondo castaño avermellado e unha listaxe escura (gris escura ou negra). Neste barrado as raias negras son máis estreitas que as bandas castañas, ao contrario que os xuvenís acastañados nos que as listas escuras son máis anchas. Na primavera, os cucos que naceron o ano anterior manteñen a listaxe nas coberturas e rémixes secundarias. As características máis obvias para identificar aos xuvenís do cuco común é a mancha branca da caluga e os bordos brancos das súas plumas.
Hábitat e comportamentoNo verán o cuco esténdese pola maior parte de Eurasia, onde cría, e no inverno migra á África subsahariana e ao sueste asiático. Os cucos chegan a Europa en abril e abandónana en setembro. Habita en zonas boscosas abertas, soutos, zonas de abundante vexetación, campos de cultivo e lugares abertos. É unha ave de hábitos solitarios, que ten dúas características que a fan moi singular: a primeira o seu inconfundible canto “cu cu”, en intervalo musical de terceira maior descendente; e a segunda, o seu hábito de poñer os seus ovos en niño alleo.
Curuxa
Nome comúnCuruxa común
Nome científicoTyto alba
DescriciónA curuxa común é unha ave mediana, mide de 33 a 35 cm de lonxitude e as súas ás posúen unha envergadura de 80 a 95 cm, cun peso medio para os adultos de 350 g. Ten un característico disco facial con forma de corazón e partes ventrais brancas en T. As ás son relativamente curtas e redondeadas, o cal non facilita os voos longos e poderosos, aínda que a particular estrutura das filoplumas, especialmente suaves e esfiañadas, dotan esta rapaz dun voo silencioso, o que fai que pareza que flota mais que dar ás ás. Emite un berro lastimeiro e estridente, aínda que a gran variedade de sons que produce dificulta a identificación, a excepción do inconfundible siseo que emite cando se sente ameazada ou cando as crías piden alimento.
Hábitat e comportamentoEstá presente en amplas rexións do mundo e vive xeralmente asociada a núcleos urbanos rurais, onde se reproduce, aínda que depende de zonas abertas (campos de cultivo, estepas, penasqueiros etc.) próximas a zonas de arboredo disperso, onde caza. Son sedentarias, de hábitos nocturnos ou crepusculares.
Caprimulgus Europaeus
Nome comúnAvenoiteira cincenta
Nome científicoCaprimulgus europaeus
DescriciónEsta ave europea mide entre mide de 24,5 a 28 cm de lonxitude e ten unha envergadura alada de 52 a 59 cm. Os machos pesan entre 51 e 101 g e as femias entre 67 e 95 g. Os adultos da subespecie nominal teñen as partes superiores de tons pardos agrisadas con veteado escuro, unha lista ocre na parte posterior do pescozo e bigoteira brancas. As súas ás encartadas son agrisadas con salpicaduras anteadas, as partes inferiores tamén son principalmente pardo gris, con listaxe parda e salpicaduras cor crema. O seu curto pico é negro, o iris dos seus ollos é pardo escuro e as súas patas son curtas e tamén pardas.
Hábitat e comportamentoA noitarega habita en espazos abertos e secos con algunhas árbores e arbustos, como os queiroais, os prados, os páramos, os claros dos bosques e as zonas forestais despois das cortas ou recentemente plantadas. Cando están a criar adoitan evitar tanto as zonas sen árbores como as densamente arborizadas, ademais das cidades e as montañas altas, aínda que si adoitan alimentarse nas brañas e nas zonas de cultivo. No inverno usan un espectro máis amplo de hábitats incluídas as sabanas de acacias, os terreos áridos e as montañas. Rexistráronse a altitudes de 2.800 m nas súas zonas de cría e ata os 5.000 m nos seus cuarteis de invernada.
Apusapus
Nome comúnCirrio común
Nome científicoApus apus
DescriciónO cirrio común é unha ave especialmente adaptada para o voo, con ás falciformes, cola curta de pinza pouco profunda, boca moi ancha e grande rematada cun pico pequeno, patas moi curtas sen polgar opoñible e garras pequenas pero de presa extraordinariamente forte que lle permiten agarrarse a superficies verticais. A súa plumaxe é negra cunha pequena mancha esbrancuxada ou gris clara na garganta, só visible a curta distancia. Ten unha lonxitude corporal de 16-17cm, mentres que a súa envergadura alada é de 42-48cm, o que en voo proporciona ás súas ás a característica silueta de ampla media lúa.
Hábitat e comportamentoOs cirrios pasan a maior parte da súa vida no aire: comen, dormen e copulan voando. Unicamente se pousan para poñer os ovos, incubalos e criar aos seus pitos. Permanecen en voo ininterrompido durante nove meses ao ano. As crías abandonan o niño unha mañá voando subitamente, sen necesidade de aprendizaxe previa, e non retornan a el xamais. De noite, estas aves elévanse ata os 2.000m de altura e alí dormen, voando. Durante o sono redúcese o movemento das ás dos habituais dez movementos por segundo a tan só sete. Aniñan en rochas elevadas e paredes verticais desde os que reemprenden o voo. Por mor da súa especial morfoloxía alada e as súas curtas patas, se caen ao chan experimentan gran dificultade para remontar o voo, e necesitan facelo desde un sitio elevado. É unha ave migratoria que a mediados da primavera aparece por case toda Europa, norte de África e Asia Central, mentres que no inverno boreal atópase no sur de África. No campo, aniña gregariamente en noiros pero está especialmente adaptado aos asentamentos humanos. Forma os seus niños baixo cornixas e beirados de edificios e casas. Adoita ser fiel ao seu lugar de niñada; volve a el e reconstrúeno cando fai falta.
Alcedo Atthis
Nome comúnPicapeixe
Nome científicoAlcedo atthis
DescriciónO dorso do corpo, cabeza e ás son azuis-turquesa con escintileos verdoso-metálicos. O ventre e un par de zonas debaixo dos ollos son de cor laranxa, mentres que as zonas da garganta, orellas e orificios nasais son brancas. En calquera caso, é unha ave inconfundible. O pico é longo, (15,5-19cm en total), de cor negra con transición a laranxa na zona máis próxima da mandíbula inferior. A envergadura alada rolda os 25cm e as patas son moi curtas e, do mesmo xeito que os pés, son de cor vermella viva.
Hábitat e comportamentoVive ao longo dos lagos e ríos de Europa, África e Asia. Na maior parte da súa área de distribución é unha especie sedentaria, pero nas zonas boreais vese obrigado a emigrar cara ao sur no inverno. Atópase ausente nalgunhas áreas montañosas, onde o substitúen os merlos acuáticos.
Upupa Epops
Nome comúnBubela
Nome científicoUpupa epops
DescriciónA súa plumaxe pode variar desde un pardo rosado a un canela escuro ou avermellado, coas ás e a cola listadas de branco e negro. Está dotada na cabeza dun penacho de plumas eréctiles coma un abano, pero case sempre o mantén pechado. Miden de 25 a 29cm de longo, con 44 a 48cm de envergadura. Son inconfundibles, especialmente polo voo errático que é coma o dunha bolboreta xigante.
Hábitat e comportamentoAs bubelas son propias de Europa, Asia e África, excepto Madagascar, onde existe unha especie propia, Upupa marginata. É unha especie migratoria nas rexións setentrionais da súa área de distribución e residente ou parcialmente migratoria nas outras rexións. A maior parte das que migran de Europa probablemente invernan en África ao sur do Sahara, en cambio as poboacións do centro e leste de Siberia migran a Asia meridional.
Habitan en rexións secas, atopándose en bosques claros, zonas de froiteiras, viñedos e campos cultivados con arboredos.
Picus Viridis
Nome comúnPeto verdeal
Nome científicoPicus viridis
DescriciónÉ un paxaro carpinteiro grande, mide de 30 a 36cm, e ten unha envergadura alada de entre 45 e 51cm. O píleo (parte de arriba da cabeza) e a caluga son de cor vermella, o ollo é branco e está rodeado dunha zona negra; e a súa bigoteira é negra. Ambos os sexos son moi similares, o macho ten o centro vermello da mancha negra da bigoteira, mentres que a femia carece dese vermello. Os xuvenís son parecidos aos adultos no patrón de cores da súa plumaxe, pero esta está cuberta por un profuso salpicado. O seu reclamo é moi característico, unha especie de gargallada longa. O seu canto vai acelerando e é descendente en ton.
Hábitat e comportamentoÉ unha ave asustadiza e difícil de observar, e moitas veces detéctase a súa presenza polo seu reclamo. Aliméntase principalmente de invertebrados que viven na madeira, como termita, diferentes larvas de escaravello e crisálidas ou larvas de formiga. Ten un voo moi ondulante.
Lullula Arborea
Nome comúnCotovía
Nome científicoLullula arboreai
DescriciónA cotovía é unha ave paseriforme da familia Alaudidae. Caracterízase por posuír un dorso pardo con bandas negras, un píleo marrón tostado tamén bandeado, fazulas avermelladas e unha banda esbrancuxada supraorbitaria. É frecuente en bosques abertos, queiroais e límites de bosques. Na primavera, os machos entoan un reclamo moi característico que os fai facilmente recoñecibles.
Hábitat e comportamentoAliméntase de insectos, sementes e bagas, que recolle do chan.
Distribúese por toda Europa, salvo o norte de Escandinavia e as Illas Británicas. É rara por encima do 2000m.
Hirundo Rustica
Nome comúnAnduriña común
Nome científicoHirundo rustica
DescriciónTrátase dunha ave pequena. O macho adulto da subespecie nominal (Hirunda rustica) mide entre 17 e 19cm de lonxitude, incluíndo os 2 a 7cm das alongadas plumas externas da cola. Ten unha envergadura de entre 32 e 34,5cm e pesa entre 16 e 22 gramos. A súa parte superior é azul metálico e a súa fronte, queixo e garganta, avermellados. Unha grosa franxa azul escura separa a garganta do peito e do abdome branco. A aparencia da femia é similar á do macho, pero as plumas da súa cola son máis curtas, o azul da parte superior e da banda do peito é menos lustroso e o peito e abdome son máis pálidos.
Hábitat e comportamentoO hábitat preferido da andoriña común é campo aberto con vexetación baixa, como pasteiros, prados e terreos agrícolas, preferentemente con auga nas proximidades. A presenza de estruturas abertas e accesibles como celeiros, cortellos e tálleas que proporcionen sitios de nidificación e de localizacións expostas como cables, beirís e ramas espidas para pousarse tamén son importantes na elección que fai esta ave dos seus lugares de reprodución. Durante a migración, tende a voar sobre áreas abertas, a miúdo preto da auga, ou montañosas.
Anthus Pratensis
Nome comúnPica común
Nome científicoAnthus pratensis
DescriciónA pica dos prados ou común é unha especie de ave paseriforme. Ten a cabeza parda e listas no peito e nos flancos.
Hábitat e comportamentoA súa distribución é paleártica, habitando en terreos abertos, prados, cultivos e tundras. É migratoria, nidifica na metade norte de Europa e Asia invernando no sur de Europa, norte de África e sur de Asia. É residente en Holanda, Reino Unido e Francia. En España é abundante no inverno en todas as rexións, con posiblemente unha pequena poboación nidificante en Asturias e León.
Parella de paporubios
Nome comúnPaporrubio
Nome científicoErithacus rubecula
DescriciónO paporrubio é un ave abondosa en Galicia. É de constitución rechoncha, sobre todo no inverno, cando baleira as súas plumas para xerar unha capa de aire quente interior. Ten un tamaño de 14 a 16,5cm, unha envergadura de ás de 20-22cm e un peso duns 15 gramos. A parte superior é parda violácea, mentres que a fazula, a garganta, o papo e o peito son rubios e o abdome é branco sucio. Machos e femias son idénticos. Os mozos volantóns, antes da muda a finais do verán, mostran unha plumaxe parda, con case todas as súas plumas punteadas no seu extremo con motas amareladas.
Hábitat e comportamento

Aparece por toda Europa, as Illas Atlánticas e o norte de África, penetrando en Asia, os Urales e o mar Caspio. No inverno desaparece das zonas máis septentrionais de Europa e Asia, e amplía a súa base de distribución a África e Oriente Próximo. Na Península é un ave sedentaria e durante a invernada vese fortemente incrementada a súa poboación pola chegada de numerosos exemplares desde o centro de Europa. O paporrubio móvese habiatualmente polo chan en busca de insectos. O seu hábitat son os xardíns, cultivos, soutos e fragas e tamén a carón dos ríos. Aniña nas paredes e mesmo no chan sempre que haxa ortigas preto e tamén en matogueiras, preferiblemente con espiñas, entre marzo e xuño a femia pon de 2 a 6 ovos con pequenas manchas rubias que choca durante 13 días, os que tamén precisan os polos para voar. Poden  poñer de 2 a 3 roladas ao ano. Para cantar póusase nas ramas altas das árbores. É moi agresivo tanto con exemplares da súa mesma especie como co resto das aves, non só durante a época reproductora senón tamén na invernada. Neste último período as parellas sepáranse e defenden territorios individuais. Emite insistentemente un reclamo seco (‘tac-tac…’) que repite con frecuencia irregular. O canto é máis elaborado e melodioso e canta ao longo de todo o día, especialmente pola máñá moi cedo, mesmo antes do amencer. É moi confiado e permite que nos acheguemos mentres canta.

Troglodytes Troglodytes
Nome comúnCarrizo ou carriza
Nome científicoTroglodytes troglodytes
DescriciónÉ unha ave insectívora, que se alimenta de larvas, eirugas, arañas etc., co típico pico fino e punzante das aves insectívoras, aínda que no inverno pode comer ás veces sementes se lle fdalta o alimento. É un dos paxaros máis pequenos de Europa, de 9 a 10,5cm de lonxitude e 13 a 17 de envergadura e ao redor de 10g de peso. De plumaxe parda avermellada, apagada e pouco rechamante, con ás e a cola barradas nun ton máis escuro, cunha cola curta que alza con frecuencia ou mantén no alto. Ten un trino nervioso curto e rechamante.
Hábitat e comportamentoComún en toda Europa, en Asia esténdese desde o norte de Irán e Afganistán a Xapón e América do Norte. É migratoria só nas zonas máis ao norte da súa distribución. A especie é polígama, o macho aparéase con varias femias e constrúe varios niños en forma de bóla de brión, follas e herbas, en matogueiras espiñentas con silvas e enredadeiras ou en buracos de árbores, pedras, e paredes. A femia que é a única que incuba os ovos, cobre un dos niños con plumas e pon a finais de abril seis ovos brancos con pequenos puntos pardo-avermellados, cuxa incubación dura unhas dúas semanas. Os pitos son alimentados por ambos pais e voan despois duns 15 días. Xeralmente teñen dúas crías en cada posta.
Hippolais Polyglotta
Nome comúnFolosa amarela
Nome científicoHippolais polyglotta
DescriciónÉ unha ave bastante pequena, mide entre 12 e 13cm. É de cor verde agrisado nas súas partes superiores, con leves matices pardos. Por baixo é de cor amarela suave, con matices marróns. Ten un pico groso, e un anel ocular; entre ambos os ollos mostra unha cella pálida. Non existe un dimorfismo sexual claro. É bastante similar á folosa icterina , aínda que o común é máis repoludo, con primarias máis curtas e lixeiramente máis verde tirando a pardo.
Hábitat e comportamentoDistribúese polo suroeste de Europa e noroeste de África no verán e inverna na África subsahariana.
Phylloscopus Collybita
Nome comúnPicafollas común
Nome científicoPhylloscopus collybita
DescriciónPosúe unha lonxitude aproximada de 10cm, unha envergadura de 15-21cm e un peso de 6-9g. Practica unha vida solitaria e aliméntase capturando insectos e arañas da follaxe, en voo.
Hábitat e comportamentoÉ unha ave migratoria que inverna no sur e o oeste de Europa, o sur de Asia e o norte de África especificamente en bosques de montaña e en matogueiras sombrizas.
Regulus Ignicapillus
Nome comúnEstreliña do norte
Nome científicoRegulus ignicapillus
DescriciónEsta é a segunda ave máis pequena de Europa e mide entre 9 a 10cm. É de cor verdosa por arriba co ventre esbrancuxado. Ten dúas bandas nas ás brancas, un lista polo ollo negra e unha franxa superciliar branca.
Hábitat e comportamentoA estreliña do norte é unha ave moi pequena pertencente á familia Regulidae. Reprodúcese na maioría das zonas tépedas de Europa e do norte de África. É parcialmente migratoria, coas aves do norte e o leste invernando ao sur da área de reprodución. No inverno atópase a miúdo en bandadas con outras aves
Cisticola Juncidis
Nome comúnCarriza dos xuncos
Nome científicoCisticola juncidis
DescriciónÉ unha ave pequena, duns 10cm de longo, e que pesa de 8 a 12g. Ten a zona dorsal parda avermellada, con franxas máis escuras, as ás e a cola pardas, aínda que esta última coas puntas das plumas brancas; a súa zona ventral é branca amarelada.
Hábitat e comportamentoA especie aliméntase de insectos adultos e das súas larvas, que colle do chan. O macho é monógamo en serie, apareándose con entre unha a once femias nun ano.
Saxicola Torquatus
Nome comúnChasco común
Nome científicoSaxicola torquata
DescriciónOs machos teñen a cabeza negra, un medio colar branco, as costas negras, o rabo branco e a cola negra; as ás son negras cun gran parche branco na parte interna anterior. A parte superior do peito é maiormente vermella-alaranxada escura, con transición abrupta ou gradual a branca ou alaranxada clara na parte inferior do peito e na barriga. As femias téñena acastañada no canto de negra polo dorso e na cabeza cunha vaga liña de cella máis clara, por debaixo de cor parda no canto de alaranxada, e nas ás menos branco. A plumaxe de ambos os sexos é no período non reprodutivo de cor máis opaca e desigual.
Hábitat e comportamentoAs formas de chasco común consideradas europeas distribúense pola maior parte de Europa occidental e da conca mediterránea (incluíndo o norte de África e o Medio Oriente ata Irán), e non realizan grandes desprazamentos. As variedades asiáticas distribúense desde Irán cara ao leste, por toda Asia Central e Siberia, ata chegar á China, Xapón e ao sueste asiático, e realizan migracións cara ás zonas meridionais da súa área.
Phoenicurus Ochruros
Nome comúnRabirrubio tizón
Nome científicoPhoenicurus ochruros
DescriciónTrátase dunha ave de 14cm de lonxitude e 24 de envergadura, de cor negra cunha cola de ton avermellado-alaranxado nos machos, na primavera; en femias e inmaturos, a cor é gris, máis pálido.
Hábitat e comportamentoÉ común en xardíns de zonas urbanas e adoita atoparse, en medios máis naturalizados, en ladeiras penedías.
Turdus Philomelos
Nome comúnTordo galego
Nome científicoTurdus philomelos
DescriciónO tordo galego mide de 20 a 23,5cm de longo e ten un peso de 50-107g. Ambos os sexos son semellantes e teñen unhas costas marróns e as partes inferiores perfectamente negras con manchas de cor crema ou amarela-beige, que se volve máis pálida no ventre.
Hábitat e comportamentoReprodúcese na maior parte de Europa (aínda que non na maior parte da península Ibérica, as terras baixas de Italia nin no sur de Grecia), incluíndo Ucraína e Rusia case ata o lago Baikal. As aves de Escandinavia, Europa e Rusia invernan na rexión do Mediterráneo, o norte de África e o Oriente Medio; das aves do oeste de Europa, co seu clima máis tépedo, só algunhas saen das súas zonas de reprodución
Aegithalos Caudatus
Nome comúnFerreiriño subeliño ou rabilongo
Nome científicoAegithalos caudatus
DescriciónCaracterízase pola súa cola, máis longa que o resto do corpo.
Mide uns 14cm de pico a cola e é de cor parda polo dorso e rosácea pálida polo ventre. A cabeza é branca con listas negras aos lados do píleo. As patas son negras.
Hábitat e comportamentoÉ insectívoro. Constrúe niños moi elaborados, tecidos de brión, liques e mesmo teas de araña, en forma de bolsa e cunha entrada lateral, onde fai dúas postas anuais de oito a dez ovos con pintas vermellas
Certhia Brachydactyla
Nome comúnGabeador común
Nome científicoCerthia brachydactyla
DescriciónO gabeador común é un paxaro pequeno, mide de 11-13cm de longo e pesa uns 8-10g. É de cor parda salpicado con manchas escuras e claras nas partes superiores, as súas zonas ventrais son de cor branca sucia. O seu pico é relativamente longo e curvado (aprox. 2/3 partes da lonxitude da cabeza, ou uns 16,5- 22mm). A súa cola ten plumas ríxidas que lle permiten usala como punto de apoio cando se atopa nos troncos verticais.
Hábitat e comportamentoÉ un paxaro xeneralista de ambientes forestais. Os medios nos que a especie é máis abundante son moi variados, pero teñen a característica común de ser bosques con arboredo maduro.
Emberiza Calandra
Nome comúnTrigueiro
Nome científicoEmberiza calandra
DescriciónO trigueiro é unha ave pequena, aínda que das maiores dentro dos escribanos. Mide entre 16 e 19cm. A súa plumaxe é parda, parecida á das lavercas.
Hábitat e comportamentoResidente no sur e centro de Europa, norte de África e Asia . Nas zonas máis frías de Centroeuropa e de Asia a especie só cría, emigrando a zonas máis cálidas no inverno. Habita sobre todo en zonas abertas, xa sexan áreas de cultivo ou de matogueira baixa.
Fringilla Coelebs
Nome comúnPimpín común
Nome científicoFringilla coelebs
DescriciónO Pimpín común é un paxaro pequeno, mide de 11-13cm de longo e pesa uns 8-10g. É de cor parda con salpicaduras escuras e claras nas partes superiores e coas zonas ventrais de cor branca sucia.
Hábitat e comportamentoVive nun grande ámbito de lugares, pero prefire as zonas boscosas, aínda que tamén se atopa en xardíns e granxas. Fai niños nas árbores e decora o exterior con brión e liques (como medio de ocultamento). En xeral aliméntanse de sementes, pero a diferenza da maioría dos pimpíns, os mozos consomen insectos.
Serinus Serinus
Nome común Xirín común
Nome científico Serinus serinus
Descrición É o máis pequeno dos frinxílidos, mide uns 11-12cm. É un parente próximo do canario. A plumaxe é de cores marróns mentres que o ventre é dunha forte cor amarela, en especial no macho.
Hábitat e comportamento Apouséntase igualmente nun bosque que nun xardín, nun horto que nunha árbore. Véselle algunhas veces misturado coas bandadas de pintasilgos e tamén con liñaceiros etc. Adoita atoparse en parques e xardíns, hortos de froiteiros, zonas cultivadas con arboredo disperso, lindeiros forestais, soutos ribeiregos etc. A súa dieta é basicamente granívora, alimentándose de todo tipo de sementes e froitos de plantas anuais, árbores e arbustos.
Carduelis Chloris
Nome comúnVerderolo común
Nome científicoCarduelis chloris
DescriciónMide de 13 a 15cm de longo. O macho é de cor verde amarelada, con rechamantes manchas amarelas nas ás e cola. A femia é de cor máis apagada e ten tons marrón castaño na parte posterior, con manchas nas súas ás e na cola de cor amarela pálida.
Hábitat e comportamentoNaquelas zonas de vexetación escasa e pouco densa confínase nos piñeirais, que constitúen quizais o seu hábitat orixinal. En todos os demais lugares atopase nos arredores de casas, xardíns e granxas, permanecendo ausente dos lugares máis remotos da campiña. A finais do verán, congrégase en grandes bandadas, que roldan polos campos arados e silos en busca do gran caído e sementes de plantas silvestres.
Pyrrhula Pyrrhula
Nome comúnPaporrubio real
Nome científicoPyrrhula pyrrhula
DescriciónÉ un frinxílido grande, mide entre 15 e 17,5cm. Ten unha forma redondeada e compacta, cun pico negro, curto e robusto, adaptado ao seu tipo de alimentación.
A súa plumaxe é azulada polo dorso, co rabo branco, ás e cola negras, banda alada branca e o píleo negro. Na coloración do ventre, peito e garganta diferéncianse ambos os sexos; no macho é dunha rechamante cor alaranxada e na femia é dunha cor acastañada moito máis discreta. Tamén o azul do dorso é máis apagado na femia. Os xuvenís son de colorido similar ao da femia, aínda que sen o negro na cabeza dos adultos.
Hábitat e comportamentoHabita en bosques mixtos que posúan un sotobosque rico. Aliméntase de sementes, brotes e en ocasións de insectos. Silencioso e tranquilo, agrúpase en parellas ou pequenos grupos pouco cohesionados.
Passer Montanus
Nome comúnPardal orelleiro
Nome científicoPasser montanus
DescriciónA maioría de pardais miden unha media 10-20cm de lonxitude, teñen unha plumaxe predominantemente parda ou agrisada, con cola curta e cadrada e pico curto e cónico. O pardal orelleiro é lixeiramente máis pequeno (aproximadamente nun 10%) que o pardal común. As súas medidas son 12.5-14cm de lonxitude, unha envergadura de aproximadamente 21cm. No adulto, o píleo e a caluga son de cor castaña, e baixo o oído ten unha mancha negra en forma de ril que contrasta coa fazula branca pura; a garganta e a zona entre o pico e a garganta son negras. As partes superiores do corpo e as ás son de cor marrón clara con franxas negras, destacando dúas liñas brancas distintivas nas ás.
Hábitat e comportamentoA área de reprodución natural comprende a maior parte da Europa temperada e Asia desde o sueste asiático ata Java e Bali. En Europa está ausente en Islandia, nalgunhas rexións de Escocia e Irlanda, así como grandes partes de Escandinavia, Finlandia, Grecia e parcialmente en Asia Menor. No sur de Asia atópase principalmente nas zonas tépedas. É sedentaria na maior parte da súa distribución xeográfica, pero as poboacións máis setentrionais migran ao sur para o inverno, polo que a densidade poboacional elévase nos meses de inverno no norte de África, sur de Europa, Turquía e o norte do subcontinente indio.
Sturnus Unicolor
Nome comúnEstorniño negro
Nome científicoSturnus unicolor
DescriciónA súa cor negra e característica silueta, co pescozo e a cola curtos, fan a súa identificación sinxela coa única posibilidade de confusión durante o inverno, cando os estorniños pintos tamén están na mesma rexión. Os estorniños negros no inverno teñen unha cor negra agrisada con lixeiras manchas, aínda que non tan abundantes como no pinto. Aínda que ao chegar a primavera perden todas as pequenas salpicaduras e adquiren unha plumaxe máis negra e máis brillante que a do estorniño pinto, en especial os machos.
Hábitat e comportamentoO estorniño negro pódese atopar en calquera lugar aberto, mesmo dentro dos núcleos urbanos. Do mesmo xeito que o estorniño pinto, esta especie é omnívora e aliméntase de invertebrados, bagas etc. Tamén é gregaria e forma bandadas grandes durante o inverno, aínda que non tan grandes como as do estorniño pinto. É unha ave ruidosa e pode imitar sons moi ben. O seu canto é semellante ao do estorniño pinto pero máis claro e cun ton máis alto.
Aves-Oriolus Oriolus
Nome comúnVichelocrego
Nome científicoOriolus oriolus
DescriciónMacho. Característico con corpo amarelo dourado, con ás e cola negras.
Femia. Parecida ao macho, por encima verde oliva, por baixo abrancazada, debilmente raiada de vermello escuro no peito; ás e cola vermellas escuras co amarelo menos estendido e menos vivo.
Mozos. Os vichelocregos novos son semellantes á femia, pero con pico gris e iris pardo.
Hábitat e comportamentoÉ unha ave intelixente e esvaradía, de voos rápidos e curtos entre as ramas aínda que alcanza voos moi altos nas súas migracións. A súa plumaxe dourada fai moi fácil confundila con escintileos solares. Constrúe os seus niños con gran velocidade, nidifica en bosques con preferencia polos cursos de auga. Son monógamos, territoriais e migratorios. Poñen habitualmente dous ou tres ovos, pero poden chegar a seis.
Garrulus Glandarius
Nome comúnGaio
Nome científicoGarrulus glandarius
DescriciónÉ unha ave de tamaño medio: lonxitude de 32 a 35cm e envergadura alada de 54 a 58cm. É inconfundible, ten unha plumaxe moi rechamante, alaranxada cun panel azul claro no prego alado, nas plumas terciarias. Ten ademais un rabo branco moi rechamante, que é o detalle básico para identificala en voo.
Hábitat e comportamentoTen unha área de distribución extensa, habitando por practicamente toda Europa e Asia. É unha ave moi ruidosa, cun reclamo moi característico; aínda que tímida, é bastante fácil de ver. Coma o resto de córvidos é omnívoro, sendo un dos seus principais alimentos as landras, que esconde e almacena enterrándoas durante o outono para o seu consumo no inverno.
Pica pica
Nome comúnPega
Nome científicoPica pica
DescriciónDestaca a pega polo seu corpo branco e negro iridescente, acabado nunha longa cola de cor azul ou verde metálico dependendo de como incida o sol. Mide ao redor de 45cm de lonxitude cunha envergadura de 60cm. É practicamente inconfundible con outra ave. As cores están distribuídas polo seu corpo da seguinte forma: a cabeza, o pico, a cola e as patas son de cor negra; o peito e boa parte das ás son brancas; a cola e as ás cobran un matiz azul ou verde metalizado. A súa cabeza e pico presentan a forma característica da familia á que pertence, ollos pequenos e cun pico recto e forte.
Hábitat e comportamentoEstá presente en calquera hábitat, exceptuando bosques densos e paraxes situadas a máis de 1.500 metros de altura. Non obstante prefire a proximidade de campos roturados ou paraxes degradadas polo home, (cidades, vertedoiros, estradas) do mesmo xeito que lle agrada a proximidade de poboacións humanas. É unha especie que conseguiu adaptarse, multiplicarse e aproveitarse das alteracións do medio que provoca o ser humano.

.

Corvus Corone
Nome común Corvo pequeno
Nome científico Corvus corone
Descrición O corvo pequeno posúe unha cabeza ancha e aplanada, un corpo negro brillante e unha plumaxe moi densa.
Hábitat e comportamento O seu niño, que constrúe en árbores ou arbustos, está composto de paus e é máis livián que o da gralla. Pon de catro a seis ovos nunha niñada, de marzo a xullo.
Aliméntase de invertebrados, ovos e grans do chan; con frecuencia, agrúpase en bandadas en prados con esterco ou en campos recentemente cultivados.