A campá é un instrumento musical cuxo nome procede da rexión de Campania ao sur de Italia, onde se facían as de maior calidade. Na campá distínguense tres partes xerais: o xubo, a copa e o badalo. O xubo normalmente é de madeira ou ferro, leva uns tirantes suxeitos con porcas aos eixos de cada lado sobre uns coxinetes, comunmente un interior de metal e outro exterior de madeira. A copa é de metal, normalmente de bronce. O badalo é tamén de metal na maioría dos casos, aínda que os hai de madeira, e colga polo centro para producir o son. A sonoridade das campás depende da mestura dos seus metais, a referencia máis común sería unha mestura de bronce e cobre cun 25% de estaño. Dado que o bronce se oxida, as campás con máis de dez anos adoitan ter unha cor escura.
As campás chegaron a constituír un elemento primordial tanto no ámbito relixioso como dentro da vida civil, aínda que son propiedade da Igrexa si recibiron consagración episcopal (están por tanto bendicidas), calquera que sexan os seus doadores.
Na época dos romanos indicaban moitos acontecementos como a apertura do mercado, a apertura dos baños ou o paso dos criminais ao suplicio. Ademais do seu uso como instrumento musical, as campás estiveron asociadas á sinalización do tempo desde o século XVI, dado que en moitísimos casos a partir desa data as campás ían acompañadas dun reloxo para marcar as horas.
Eventualmente, e dada a súa funcionalidade na vida ordinaria, o volume de campás incrementouse drasticamente. Viuse a necesidade de construír torres colocándoas de tal maneira que mellorase a súa sonoridade e alcance. A través dunha disposición canónica estableceuse que as catedrais deberían ter cinco ou máis campás, as parroquias dúas ou tres e as igrexas de oratorios ou de ordes mendicantes polo menos unha. Os concilios celebrados no século XVI prohibiron que as campás se destinasen a outros mesteres distintos dos relixiosos, salvo para casos de grande utilidade pública, como anunciar incendios, temporais ou emerxencias similares.
Chámase campaneiro á persoa que toca as campás, o sancristán ou sancristá. O sancristán ademais ocúpase de ter preparada a igrexa para os oficios. Nesta zona, as funcións de campaneiro facíanse por quendas rotatorios de seis meses, utilizando para iso o libro de casados e seguindo unha orde estrita. Se algún non sabía ou non quería cumprir a súa quenda, pagaba a outro que se ocupaba das campás e de arranxar a igrexa no seu lugar.
Tamén se chama campaneiro ao que fai campás. Con tal repercusión da campá no ámbito diario, é evidente esta profesión tivo grande importancia. En moitos casos tratábase dun oficio itinerante, de tal maneira que o campaneiro acudía onde o necesitaban e permanecía no lugar ata rematar o seu labor. Requiría de gran pericia e coñecemento para un proceso de fabricación moi laborioso. Na campá recentemente creada, o campaneiro adoitaba gravar o seu nome, a data de fabricación, o nome da campá e en moitas ocasións o nome do benfeitor que afrontara os custos.
Esta profesión tivo unha insubstituíble repercusión ata o século XVIII e parte do XIX, o cal era debido a que as campás adoitaban gretarse producindo un son distorsionado polo que era necesario refundilas. É por iso que é complicado, a día de hoxe, atopar campás de máis de 200 anos de antigüidade. Con todo, non era un oficio glamuroso, adoitaban cobrar uns poucos reais aínda que a Igrexa proporcionáballes a vivenda ao longo do traballo.
